‘Ik ben niet zijn mama, maar wel zijn moe’

Het interview met Yvonne vindt plaats bij haar thuis op Urk. In de kleurrijke keuken nemen we plaats met een kopje koffie. Yvonne woont samen met haar man Dave, drie dochters van 21, 19 en 18 jaar en pleegzoon Gijs* van 12 jaar. Yvonne werkt als visiteteam assistent bij een huisartsenpraktijk, Dave werkt bij een bedrijf in de koeltechniek. ‘Eigenlijk wilden wij allebei heel graag een groot gezin. Toen onze jongste dochter geboren werd, had ik complicaties en werd mijn baarmoeder verwijderd. We zouden zelf geen kinderen meer kunnen krijgen. We waren erg dankbaar en blij met onze drie dochters, maar ergens bleef er toch een stukje onrust dat een groot gezin voor ons niet meer mogelijk was. En toen hebben we gezegd: als die onrust er is en we hebben ruimte in ons hart, we hebben ruimte in ons leven en er is nog ruimte in ons huis, waarom zouden we ons niet verdiepen in adoptie of pleegzorg?’

Yvonne en Dave kozen voor pleegzorg. Na het aanmeldingsproces komen ze op een wachtlijst te staan. Het duurt wel twee jaar voordat ze iets horen. Dit was voor het gezin een best wel onzekere tijd: ‘Je kan ieder moment gebeld worden met de vraag of je morgen een kind kan opvangen.’ Op een gegeven moment komt het telefoontje met het nieuws dat er een baby is van een paar weken oud, die op dat moment in crisisopvang zit. Yvonne vertelt: ‘Tijdens de eerste ontmoeting met Gijs, schrok ik van zijn gespannen gezichtsuitdrukking, iets wat ik bij mijn eigen kinderen niet zo heb gezien.’ Toen Gijs bij ons kwam kregen we het advies veel aandacht te geven aan het hechtingsproces bijvoorbeeld door te buidelen.** Ik merkte dat hij zich aan het begin vaak probeerde te verweren, hij was ook een hele sterke baby. Op een gegeven moment ging dit gelukkig goed.’

Al snel werd duidelijk dat Gijs zijn ontwikkeling anders ging dan bij andere kinderen. Hij blijkt het Foetaal Alcohol Syndroom (FAS) te hebben, een aandoening als gevolg van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap. FAS kan zich uiten in problemen met groeien, ontwikkeling en gedrag. ‘Door de diagnose vielen er puzzelstukjes op hun plek, het hielp om de juiste keuzes voor hem te kunnen maken.’ Het maken van keuzes voor een pleegkind brengt tegelijkertijd ook meer onzekerheid met zich mee: alle belangrijke ontwikkelingen en beslissingen moesten worden afgestemd met de moeder van Gijs, die toen nog de voogdij had. ‘We moesten op een gegeven moment uitleggen dat Gijs FAS heeft, wat dit voor aandoening is en waardoor dit komt. Dit is natuurlijk geen gemakkelijke boodschap om over te brengen.’

Voor Gijs zelf geeft zijn situatie als pleegzoon soms onzekerheid. ‘Soms vraagt hij: ‘ik mag hier toch wel blijven?’ Door zijn beperking is het voor hem ook lastig om gedachten even te ‘parkeren’ zoals wij dat wel kunnen. Ik moet dan echt de tijd nemen om hem te laten merken dat ik als pleegmoeder zijn zekerheid ben – in alle onzekerheden om hem heen.’ Yvonne en Dave hebben inmiddels de volledige voogdij gekregen over Gijs. Hij noemt hen ook vader en moeder (of va en moe in het Urker dialect). ‘Een paar jaar geleden waren we eens op vakantie op de camping. Gijs liep ergens alleen en er werd hem gevraagd of ze hem naar zijn mama moesten brengen. Gijs barstte toen in huilen uit: ‘ik wil niet naar mijn mama, ik wil naar mijn moe.’

Het pleegouderschap heeft ook impact op het gezin. Toen er nog geen volledige voogdij was kon het gezin moeilijker plannen op lange termijn. Dit leidde weleens tot frustratie bij de andere kinderen, maar dat is nu niet meer van toepassing. De band tussen de gezinsleden is op een hele natuurlijke manier gegroeid. ‘De meiden waren nog jong toen ze er een broertje bij kregen, ze zijn echt samen opgegroeid.’ Het gezin heeft veel baat gehad bij de hulp die ze hebben gehad bij het pleegouderschap: bijvoorbeeld van het consultatiebureau, de pleegzorgbegeleider en een logeergezin waar Gijs af en toe even naar toe gaat.

Yvonne is erg trots op Gijs: ‘Hij is ontwikkeld als mooi mens. Hij is erg zorgzaam en onrechtvaardigheid vindt hij verschrikkelijk. Het pleegouderschap heeft mijn leven echt verrijkt. Gijs past zo goed in ons gezin, mensen kijken soms raar op als ze erachter komen dat hij een pleegzoon is. Hij hoort er gewoon bij.’

* De echte naam van Gijs is bij de redactie bekend.
** Buidelen is het huid-op-huid contact tussen ouder/verzorger en de baby wanneer deze met alleen een luier aan tegen de borst aanligt.

Fotograaf: Michiel Fischer

Interview: Annemijn Driesen-Visscher

Yvonne